Zeginlik İsteyen Salabe nin Hali

Cemaatten Kopan Salabe

Sahabe-i Kiram arasında, İslami eserlerde adı anılan otuz üç (33) kadar Sa’lebe isimli şahıs vardır. Bunlardan birisi Sa’lebe İbn Hâtıb (veya Sa’lebe İbn Ebî Hâtıb) olarak bilinir ki, kaynaklarda onunla ilgili şöyle garip bir hadise anlatılır:
Sa’lebe, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in huzuruna gelerek: “Ya Rasulallah, Allah’a dua ediver de beni zengin yapsın..” demiş. “Ey Sa’lebe, şükrü ödenen az mal, şükrünü ifa edemeyeceğin çok maldan hayırlıdır.” cevabını almıştı. Ancak Sa’lebe ısrarla bu isteğini tekrarladı: “Ya Rasullallah! Seni hak peygamber gönderen Allah’a yemin ederim ki, bana bol mal verilirse, her hak sahibine hakkını vereceğim.” diyerek söz de verdi. Bunun üzerine Allah Rasulü s.a.v. onun için dua etti. Adam önce bir koyun edindi. Sonra hayvanları süratle çoğalarak bir sürü meydana geldi. Hayvan sürüsüne Medine dar gelmeye başlayınca civardaki yakın bir vadiye taşındı. Nihayet sürüler vadiye de sığamaz hale gelidi.
Sa’lebe önceleri beş vakit namazlarını Hz. Peygamber Aleyhisselam’la beraber cemaatle kılarken, hayvanları çoğalınca sadece cumadan cumaya cemaate katılmaya başladı. Daha da çoğalınca artık cumalara da gelmez oldu. Durumu fark eden Allah Rasulü s.a.v.: “Sa’lebe ne yaptı?” diye sordu. “Onun davar sürüsü vadiyi taştı, artık cemaate katılamıyor.” dediler. Rasulullah Aleyhisselam üzülerek: “Vah yazık Sa’lebe’ye, vah yazık!” buyurdu.
Allah Resulü (s.a.v.), malının zekâtı için ona iki memur göndermişti. Sa’lebe, “Bu bir haraçtır!” diyerek zekâtını ödemeden memurları geri çevirdi. O sırada: “İçlerinden kimi de, eğer Allah bize lütfundan ihsan ederse andolsun zekâtını vereceğiz ve salihlerden olacağız diye Allah’a söz vermişti…” (Tevbe, 75) ayeti nazil oldu. Bunu haber alan Sa’lebe, malının zekâtını alıp Rasulullah’a getirdi, fakat Allah Resulü (s.a.v.) kabul etmedi. Daha sonra Halifeler Hz. Ebubekir ve Hz. Ömer de onun zekâtını kabul etmediler. Hz Osman zamanında da zekâtı kabul edilmeden öldü gitti.
İbn Hacer, sahabiler ansiklopedisi “el-İsâbe”de der ki: Burada acı hikâyesi anlatılan kişi Sa’lebe İbn Hâtıb r.a. olamaz! Çünkü o Bedir savaşında bulunmuş ve münafıklık sıfatından uzak mübarek bir sahabidir. Macerası anlatılan kişi, Sa’lebe İbn Ebî Hâtıb adında münafıklığa sapmış başka birisi olsa gerektir.
Kaynak: Delâilü’n-Nübüvve, 5/289-292; İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-Gâbe (Beyrut 1997), 1/272-73; İbn Hacer, el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe (Beyrut 1995), 1/516-17.